De brutaliteit van vrouwenhandel vanuit Nigeria: “Bijna elke dag hadden tussen de negen en elf mannen toegang tot mijn lichaam.”

De Nigeriaanse Maryam (26 jaar) is twee keer in de hel van de mensenhandel beland: eerst bracht ze meer dan vier jaar, tussen 2019 en 2024, door als slachtoffer van een netwerk van seksuele uitbuiting in Algerije. Toen ze wist te ontsnappen, heeft ze haar vrijheid nooit meer volledig herwonnen: ze belandde in Egypte, waar ze onvermoeibaar werkt als huishoudster en nanny. Ze ontvangt een maandelijkse uitkering van slechts 8.000 Egyptische pond (ongeveer 141 euro), waarvan ze slechts 500 pond (minder dan 9 euro) tegoed heeft, omdat ze eerst de "agent" moet betalen die haar de baan en haar overplaatsing naar Egypte heeft bezorgd. "Ik ben sinds 9 maart ziek en ik weet niet precies wat ik heb. Ik heb het mijn sponsor verteld, maar in plaats van me zorgen te maken over mijn ongemak, zei ze dat ik er niet eens aan moest denken om haar geld te gebruiken om de behandeling te betalen", vertelt Maryam aan de telefoon. Ze is nog steeds in Egypte en wil haar echte naam liever niet prijsgeven om veiligheidsredenen.

Deze jonge Nigeriaanse vrouw is een van de duizenden slachtoffers van mensenhandel in een van de landen die het zwaarst getroffen zijn door deze misdaad, volgens rapporten van onder andere het Bureau van de Verenigde Naties voor Drugs- en Misdaadbestrijding (UNODC) en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken ( Trafficking in Persons Report ). Laatstgenoemde, die de Nigeriaanse overheid citeert, schat het aantal slachtoffers van mensenhandel in 2024 op 1.194. Van hen werden er 654 seksueel uitgebuit en 540 uitgebuit voor werk. En volgens de Counter Trafficking Data Collaborative , een dataplatform over mensenhandel, worden de meeste Nigeriaanse slachtoffers naar Libië (32%), Mali (225) en andere bestemmingen binnen Nigeria zelf (17%) gebracht.

Veel jonge vrouwen reizen onder valse voorwendselen naar Arabische landen, met de belofte van een goede baan. Maar eenmaal aangekomen, is de realiteit anders. De meesten vallen in handen van mensenhandelaren en worden uitgebuit op allerlei manieren. Sommigen worden gedwongen tot prostitutie, anderen tot shagala (huishoudelijk werk) of andere vormen van huishoudelijke slavernij, zoals Maryam nu ervaart.

Het verhaal van deze vrouw begon in 2019. In januari van dat jaar, zegt ze, werd ze opgelicht door een vriendin uit haar regio, die haar vertelde dat ze een baan zou krijgen in een restaurant in Algerije. Maar toen ze daar aankwam, werd ze gedwongen tot prostitutie en moest ze het geld terugbetalen dat haar sponsor voor haar reis had betaald. Tussen 2019 en 2024, gedurende de meer dan vier jaar die ze in dat land doorbracht, heeft ze nooit een betaling van die schuld gemist.

Later verkocht haar sponsor haar aan een vrouw die al veel andere meisjes onder haar hoede had. Ze werd naar een kamer gebracht waar al vier andere vrouwen woonden. Ze mocht niet vrij rondlopen. Volgens de vrouw ging een man die seks met haar wilde, ofwel naar het huis waar ze werd vastgehouden, ofwel nam hij haar mee naar zijn eigen huis. "Op een dag namen ze me mee naar een plek waar vier mannen op me wachtten, hielden me dagenlang vast en dwongen me om hen te bevredigen," vervolgt ze. Zoals ze later hoorde, betaalden ze 1500 dinar (10,2 euro) per man voor haar, een bedrag dat rechtstreeks naar de madam ging die beweerde haar eigenaar te zijn.

"Bijna elke dag hadden tussen de negen en elf mannen toegang tot mijn lichaam. Ze dwongen me om hen seksueel te bevredigen. Ik kon niet weigeren, ik had geen keus. Ik heb vreselijke dingen gezien. Een keer brachten ze een nieuw meisje en verkrachtten haar tot ze levenloos was. Toen zag ik hoe ze haar lichaam als afval weggooiden," zegt ze. Volgens haar getuigenis kon ze met hulp van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) uit Algerije ontsnappen.

Eens brachten ze een nieuw meisje en verkrachtten haar tot de dood erop volgde. Daarna zag ik hoe ze haar lichaam als afval weggooiden.

Aisha Olaniya, slachtoffer van mensenhandel

"Maar toen ik terugkeerde naar Nigeria," voegt ze eraan toe, "kon ik niet terug naar mijn familie, omdat ik in die vier jaar in Algerije niets had bereikt." Ze schaamde zich, dus ging ze bij een vriendin wonen die haar vervolgens voorstelde aan een "agent" die arbeiders wierf voor Caïro, Egypte. En zo begon de cirkel weer opnieuw.

"De agent vertelde me dat ze me een baan als huishoudster en nanny zou bezorgen, en dat ik de reiskosten zou moeten vergoeden, wat neerkwam op 18 maanden van mijn verwachte salaris. Maar toen ik daar aankwam, veranderde het verhaal weer: die 18 maanden werden er 24, zonder dat de agent uitlegde waarom," zegt ze.

Eenmaal in Egypte nam de vrouw haar paspoort mee, zodat Maryam niet kon ontsnappen. "Ik werkte van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat, ik maakte schoon, kookte en zorgde voor de kinderen. De enige tijd dat ik mocht slapen was van vijf tot negen uur 's ochtends," legt ze uit. Sinds maart is ze ziek, heeft ze schulden en heeft ze geen toegang tot behandeling.

Een gevaarlijke reis

Uit een onderzoek van UNODC blijkt dat migranten zonder legale status vaak te maken krijgen met extreme vormen van geweld, zoals marteling, verkrachting, ontvoering en gevangenschap. Migranten die afhankelijk zijn van mensenhandelnetwerken om hun land van herkomst te ontvluchten, worden vaak blootgesteld aan deze ernstige misstanden. Bovendien is Nigeria, volgens een VN-rapport over mensenhandel , een van de Afrikaanse landen met het hoogste aantal slachtoffers van mensenhandel; 83% van hen zijn vrouwen en meisjes. Degenen die naar het buitenland worden gebracht, ervaren soms seksueel en fysiek geweld tijdens hun reis, aldus het rapport.

Dit overkwam Florence (27 jaar), een jonge Nigeriaanse vrouw die haar echte naam liever geheim houdt. Ze besloot naar Libië te reizen, gelokt door de belofte van een baan als modeontwerpster. In december 2024 liet ze haar twee kinderen achter in de hoop hen een beter leven te bieden. Ze werd verborgen in een foodtruck vervoerd en illegaal Nigeria uitgesmokkeld. De chauffeurs eisten seks in ruil voor vervoer, en toen ze weigerde, lieten ze haar achter in een verlaten dierenasiel, zonder eten of water, waar ze gedwongen werd de nacht tussen de dieren door te brengen.

"Midden in de nacht", vertelt ze, "vielen drie mannen, gewapend met machetes en geweren, me aan. Ze staken me herhaaldelijk neer, verkrachtten me en lieten me daar achter, bijna dood. Ik heb 34 dagen lang onvoorstelbare verschrikkingen overleefd, totdat ik Libië bereikte. Ik dacht dat mijn lijden voorbij was", vertelt ze aan deze krant.

In Libië ging de nachtmerrie verder. Om haar schuld af te betalen, moest ze maandenlang haar salaris afstaan aan de 'agent' die haar meenam om te werken als verzorger voor een oudere. "Ik werd onmenselijk behandeld", zegt ze.

Mensenhandelaren zijn zelden vreemden die hun slachtoffers benaderen en met geweld meenemen. Fatima Waziri-Azi, expert op het gebied van mensenhandel en voormalig directeur-generaal van het Nationaal Agentschap voor het Verbod op Mensenhandel (NAPTIP), zegt dat mensenhandelaren jonge vrouwen vaak benaderen met ogenschijnlijk legitieme en goedbetaalde aanbiedingen voor werk als huishoudelijk werk, model, verzorger of horecamedewerker. In sommige gevallen beloven ze zelfs beurzen of beroepsopleidingen in Europa, het Midden-Oosten of andere Afrikaanse landen.

Volgens Waziri-Azi blijven de onderliggende oorzaken van mensenhandel – generatiearmoede en gebrek aan economische kansen – onopgelost. In Nigeria leeft 30,9% van de mensen onder de extreme armoedegrens , oftewel $ 2,15 per dag.

In het internettijdperk waarin we leven, manipuleren mensenhandelaren op sluwe wijze online verhalen om het leven in het buitenland te idealiseren.

Fatima Waziri-Azi, voormalig directeur-generaal van het Nationaal Agentschap voor het Verbod op Mensenhandel (NAPTIP)

Jonge vrouwen staan vaak onder enorme druk om hun gezin te onderhouden of te ontsnappen aan een gewelddadige omgeving. Deze druk maakt dat ze eerder geneigd zijn risico's te nemen, vooral wanneer iemand die ze vertrouwen hun een uitweg biedt. In het internettijdperk waarin we leven, manipuleren mensenhandelaren op vaardige wijze online verhalen die het leven in het buitenland romantiseren", legt de expert uit.

Daarom, voegt ze eraan toe, kan de strijd tegen mensenhandel niet beperkt blijven tot bewustmakingscampagnes. "Ze moeten verder gaan dan het verspreiden van informatie en het vermogen van mensen om beslissingen te nemen en te weten waartoe ze in staat zijn, bevorderen. Het is ook noodzakelijk om deze verhalen te demystificeren en de verhalen te delen van overlevenden die de harde realiteit van mensenhandel beschrijven. Wat ik jongeren vaak vertel, is dat niets in dit leven gratis is", besluit ze.

Een andere taak die nog moet worden vervuld, voegt Waziri-Azi eraan toe, is dat Nigeria werkt aan systematisch en preventief beleid dat de kern van het probleem aanpakt. Om de economische wanhoop die door mensenhandelaren wordt uitgebuit te verlichten, zegt ze, zou er een beleid moeten worden geïmplementeerd dat specifieke bestaansmiddelen genereert voor vrouwen in gebieden die kwetsbaar zijn voor mensenhandel, inclusief toegang tot renteloze microkredieten en subsidies, beroepsopleidingen die aansluiten op de lokale marktvraag, en formele mogelijkheden voor werk of zelfstandig ondernemerschap.

"Alleenstaande moeders, ontheemde vrouwen, weduwen en vrouwen zonder scholing moeten prioriteit krijgen. Om mensenhandel aan te pakken, moeten we de omstandigheden uitbannen die het winstgevend en gemakkelijk maken. Wat we nodig hebben, is een beleidsreactie die rekening houdt met genderkwesties, armoede en de ervaringen van overlevenden, ondersteund door politieke wil op alle niveaus", stelt ze.